Ffydd a Threfn 1700 mlynedd yn ddiweddarach

Ym mis Hydref, ymgasglodd 360 o bobl yn anialwch yr Aifft i ofyn 'Undod gweladwy – ble nawr?' mewn cynhadledd a drefnwyd gan Gyngor Eglwysi'r Byd. Roedd Dr Susan Durber, gweinidog yr Eglwys Ddiwygiedig Unedig, o Hwlffordd, a llywydd Ewrop y WCC, ymhlith y mynychwyr.

Yn ein plith roedd lleygion, gweinidogion, offeiriaid, esgobion, mynachod, athrawon diwinyddiaeth ac ymgyrchwyr, pobl o’r Eglwys Uniongred, yr Eglwys Gatholig, eglwysi Anglicanaidd, Pentecostaidd, Lutheraidd, o eglwysi newydd o Affrica, eglwysi Unedig a llawer mwy.

Roedd tua thraean o’r mynychwyr yn bobl ifanc. Cawsom ein croesawu gan y Pab Tawadros II, arweinydd yr eglwys Uniongred Goptig, ac roeddem yn cyfarfod yng nghartref Athanasius, y sant a roddodd Gredo Nicea i ni.

Roedd hwn yn gyfarfod modern gyda Wi-fi, codau QR a ffrydio byw. Roedd yn nodi 1700 mlynedd ers Cyngor Nicea a dechreuadau Credo Nicea (ehangwyd yn 381 i'r fersiwn y mae'r rhan fwyaf o Gristnogion yn gyfarwydd ag ef heddiw), pan ganfu Cristnogion undod ffydd mewn un Duw, ac mewn un Arglwydd Iesu Grist a ddaeth yn ymgnawdoledig i ni.

Wedi'n dwyn ynghyd gan Ffydd a Threfn, colofn y WCC, aethom ati i ofyn beth sydd angen i ni ei ddweud, ei wneud a gweddïo nawr i gynnig tystiolaeth a gwasanaeth unedig i'r byd. Mae ein heglwysi yn cytuno yn fwy nag y maen nhw’n anghytuno ar lawer o gwestiynau, ond mae angen i'r daith eciwmenaidd barhau.

Fe wnaethom gadarnhau nad yw undod yn golygu bod yr un fath neu hyd yn oed cytuno, ond cymundeb. Mae'n dod yn weladwy pan fyddwn yn byw gyda'n gilydd, yn symud tuag at gyd-rannu wrth fwrdd yr Arglwydd a chydnabod gweinidogaethau ein gilydd, ond hefyd pan fyddwn yn gwreiddio ffydd mewn undod â'n gilydd, a chyda'r rhai sydd ar y cyrion yn ein byd. Nid oes gan Eglwys ranedig unrhyw beth i'w gynnig i fyd rhanedig, ond gall Eglwys unedig fod yn arwydd ac yn was i Deyrnas Dduw.

Yng Nghymru mae ein cyffes a’n harferion Cristnogol yn amrywio a threftadaeth sy’n mynd yn ôl i ganrifoedd cynnar yr Eglwys. Mae gennym hefyd deulu byd-eang gwych sy'n ein galw i fyw mewn undod, er mwyn dynoliaeth a'r greadigaeth hefyd.