Ymarfer a pharchu
Addewais ym mis Medi i ddechrau ar y gwaith o drefnu gweithdai i ‘frysio i fyny ar ein litwrgi yn Gymraeg.’ Cynhaliwyd y gweithdy cyntaf ar Hydref 21ain yn neuadd eglwys Llangyndeyrn, a’r ail a’r trydydd gweithdy ym mis Tachwedd, yn Aberaeron a Begelly.
Mae wedi bod yn bleser mawr cael arwain y gweithdai hyn, a gwelais frwdfrydedd amlwg yn y rhai a ddaeth i’r gweithdai. Roedd hyn yn ysbrydoliaeth i mi, a chefais fy synnu ar yr ochr orau at allu y mwyafrif i ynganu’r litwrgi yn Gymraeg, ac roedd awydd amlwg ganddynt i berffeithio eu Cymraeg. A dwi’n ffyddiog bydd y gweithdai hyn yn magu momentwm wrth i fwy a mwy fanteisio ar y gweithdai a magu mwy o hyder yn yr iaith. Byddaf yn arwain gweithdai tebyg yn y gwanwyn a'r haf. Felly edrychwch allan am ddyddiadau y gweithdai nesaf ar ‘facebook’ yr esgobaeth ar ddechrau'r flwyddyn nesaf.
Rwy’n awyddus i atgoffa pawb yn yr esgobaeth ein bod yn gweinidogaethu mewn eglwys ddwyieithog, gyda’r Gymraeg yn rhan annatod o’n diwylliant a’n traddodiad fel Eglwys a chenedl. Ac os ydym o ddifrif ynglŷn â’n cenhadaeth a’n gweinidogaeth bugeiliol, yna mae’n hanfodol bod lle canolog i’r Gymraeg.
Rwy’n cofio pan ymwelais â fy mam mewn cartref yr henoed ychydig flynyddoedd yn ol, pan oedd y clefyd dementia wedi cydio yn ei meddwl, a phrin y gallai siarad: ond mewn ennyd o eglurder, dywedodd wrth un o’i gofalwyr: “Chi'n dda i fi.” Nid oedd gan y gofalwr unrhyw syniad beth oedd fy mam wedi'i ddweud wrthi, ac nid oedd gan unrhyw un arall yn y cartref syniad ychwaith. Ond pan adroddodd y gofalwr eiriau fy mam yn ôl i mi, roeddwn i'n gallu dweud wrthi beth roedd fy mam yn ei mamiaith wedi ceisio ei gyfleu iddi.
Ac yng nghyd-destun gweinidogaeth yr eglwys, gall yr anallu i ddeall iaith ein praidd effeithio ar ein cysylltiad personol â’n praidd ac ar ein heffeithiolrwydd bugeiliol. Rwyn ymwybodol nad yw’n hawdd i ddysgwyr fod yn rhugl yn y Gymraeg, ond mae’n arwydd o barch at yr iaith ac at ein plwyfolion, sydd ond yn gysurus yn mynegi eu hunain yn ei mamiaith, i wneud ymdrech deg i ymarfer yr iaith. Gall hyn wneud byd o wahaniaeth i effeithiolrwydd bugeiliol y rhai sydd gan gyfrifoldeb gweinidogaethol yn ein hesgobaeth.
Cyhoeddiad: Gwasanaeth Plygain yn yr Eglwys Gadeiriol - nos Wener Rhagfyr 13eg 7yh. Croeso cynnes i bawb.